Cześć!
Dzisiaj przychodzę z garścią informacji dotyczących kolejnej procedury, której przeprowadzenie jest często jednym z koniecznych warunków uzyskania pozwolenia na budowę. Chodzi o wyłączenie gruntów rolnych z produkcji rolniczej. Postępowanie w tym zakresie należy przeprowadzić, kiedy działka, na której planujemy budowę domu, jest działką rolną, ale jest przeznaczona na cele nierolnicze (mieszkaniowe). Wyłączenie to rozpoczęcie innego, niż rolnicze użytkowania gruntu.
O tym, jakie jest przeznaczenie terenu na planowanej do zakupu (lub już posiadanej) działce decydują zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) lub decyzji o warunkach zabudowy (decyzji wz). O znaczeniu obu dokumentów dla przyszłej inwestycji przeczytasz w naszych poprzednich artykułach. Jeśli Twoja działka w MPZP lub w przypadku jego braku, w decyzji wz, jest przeznaczona na cele nierolnicze, możesz wyłączyć grunty z produkcji rolniczej.
Wniosek o wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej lub, jak to jest czasami określone, o zajęcie stanowiska w sprawie wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej, składa się do starostwa powiatowego, właściwego ze względu na położenie działki. Wniosek może złożyć właściciel gruntu, ale również posiadacz samoistny, zarządca lub użytkownik, użytkownik wieczysty i dzierżawca – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.
W procedurze wyłączania gruntów z produkcji rolniczej ważna jest klasa i pochodzenie gruntu, na którym planowana jest inwestycja. Od tych dwóch wskaźników zależy, czy konieczne jest uzyskanie decyzji, która zezwoli na wyłączenie gruntu rolnego z produkcji rolniczej. W określeniu klasy gruntu pomogą wydawane przez starostwa powiatowe wypisy z ewidencji gruntów. Również w starostwie możemy zweryfikować informację na temat pochodzenia gruntu (organicznego lub mineralnego).
Uzyskania decyzji zezwalającej na wyłączenie z produkcji rolniczej wymagają:
1. Użytki rolne wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczone do klas I, II, III, IIIa, IIIb.
2. Użytki rolne klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzone z gleb pochodzenia organicznego.
3. Inne grunty rolne wskazane przez ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych, czyli grunty:
a) pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa;
b) pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu;
c) pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;
d) parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi;
e) rodzinnych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych;
f) pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi;
g) zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa;
h) torfowisk i oczek wodnych;
i) pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.
Decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolniczej nie wymagają użytki rolne wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego zaliczone do klas IV-VI, za wyjątkiem gruntów wymienionych powyżej w punktach od a) do i). Nie oznacza to, że w takiej sytuacji nie musimy złożyć wniosku o wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej/o zajęcie stanowiska w sprawie wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej. Przy czym taki wniosek będzie skutkował umorzeniem postępowania.
Dlaczego w ogóle składamy wniosek o wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej lub zajęcie stanowiska w tej sprawie, jeśli z góry wiadomo, że sprawa zostanie umorzona? Wynika to z praktyki stosowanej przez wydziały architektury i budownictwa w starostwach powiatowych, rozpatrujące wnioski o pozwolenie na budowę. Przyjęło się, że częścią takiego wniosku jest stosowna informacja dotycząca wyłączenia, nawet jeśli jest to decyzja umarzająca postępowanie.
Wyłączenie gruntów rolnych z produkcji rolniczej to może być mniej lub bardziej skomplikowany proces. W praktyce złożoność tej procedury odzwierciedlają dokumenty, jakie załączamy do wniosku o wyłączenie/o zajęcie stanowiska w tej sprawie. W sytuacji, kiedy nie jest wymagana decyzja o wyłączeniu gruntów, a postępowanie kończy się umorzeniem, dołączamy najczęściej:
- aktualny dokument stwierdzający prawo do dysponowania gruntem (akt notarialny, wypis z księgi wieczystej, umowa dzierżawy),
- decyzję wz lub wypis z MPZP,
- plan zagospodarowania terenu oraz
- aktualny dokument potwierdzający fakt bycia rolnikiem (nakaz podatkowy, zaświadczenie z urzędu gminy).
W sytuacjach, kiedy wymagane jest wydanie właściwej decyzji o wyłączeniu gruntów rolnych z produkcji rolniczej dodatkowo dołącza się:
- wykaz zmian gruntowych,
- w przypadku konieczności naliczenia opłat, dokument określający aktualną wartość wolnorynkową gruntu przeznaczonego do wyłączenia.
Szczegółowy zakres dokumentów składanych wraz z wnioskiem określa każdorazowo starostwo powiatowe, do którego kierujemy nasz wniosek i może być on różny w podobnych sprawach. Nie tylko w kwestii załączników do wniosku urzędy nie mówią jednym głosem. Także same decyzje wyłączeniowe/umorzeniowe wydawane przez starostwa mogą się różnić, przy tych samych zapisach w MPZP.
Przy okazji opisywania załączników wspomniałam o tym, że czasami wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej wiąże się koniecznością poniesienia kosztów. Musisz bowiem wiedzieć, że trwałe wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej na cele budownictwa jednorodzinnego o powierzchni powyżej 0,05 ha wiąże się z dwoma rodzajami opłat:
- należnością z tytułu trwałego wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej, pomniejszoną o aktualną wartość rynkową gruntu oraz
- opłatą roczną, wnoszoną przez okres 10 lat.
Wysokość opłat zależy od wielkości terenu, który zamierzamy wyłączyć ponad ustawowe 0,05 ha oraz klasy gruntu na przedmiotowej działce i może być dość spora. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w artykule 12 Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Warto więc mieć świadomość, że koszty jakie poniesiemy na zakup działki pod budowę domu, to może być nie tylko wartość samej działki, ale także należności związane z wyłączeniem gruntów z produkcji rolniczej, jeśli nabędziemy teren rolny.
Jeśli opisana powyżej procedura wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej nieco cię przeraziła, pamiętaj, że trafiając do nas, zdejmujesz sobie z głowy ten problem. Po naszej stronie leży uzyskanie w twoim imieniu wszelkich dokumentów, niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę, w tym decyzji wyłączającej/umarzającej postępowanie w opisywanej sprawie.
Zapraszamy do współpracy!