Cześć! W tym artykule odszyfruję dla Ciebie skrót OZE i w telegraficznym skrócie postaram się wyjaśnić co kryje się za pojęciem zrównoważone budownictwo.
Ten artykuł stanowi wprowadzenie do tematu współczesnego budownictwa energooszczędnego i jest zapowiedzią cyklu, na który będą składać się następujące tematy:
- zielone certyfikaty
- budownictwo pasywne i energooszczędne
- recykling w budownictwie
- zielone technologie
- …
Zapraszam do lektury!
Równowaga musi być!
Nie da się mówić o OZE i ekologii bez poruszenia tematu zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego budownictwa.
Idea/postulat/koncpecja zrównoważonego rozwoju została sformułowana w latach 80. XX w. przez Światową Komisję ds. Środowiska i Rozwoju i mówi, o tym że:
Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie
co oznacza, że należy na tyle eksploatować dostępne nam zasoby aby wystarczyło ich dla wszystkich (obecnych i przyszłych). Definicja ta jest bardzo ogólna i mieści w sobie zagadnienia z zakresu m.in. ekonomii, socjologii i ekologii.
Koncepcja zrównoważonego rozwoju jest mi bardzo bliska bo zawiera w sobie odpowiedzialność, szacunek, racjonalizm, empatię i przeciwstawia się krótkowzrocznemu egoizmowi. Ekologiczny aspekt zrównoważonego rozwoju przekłada się bezpośrednio na obszar moich zainteresowań, czyli na budownictwo.
Budownictwo jest sektorem, który pochłania niesamowite ilości zasobów oraz produkuje materię, która będzie pochłaniać równie duże ilości zasobów. W związku z tym niezmiernie ważne jest aby proces budowlany złożony z fazy projektowania, fazy realizacji, fazy eksploatacji oraz fazy utylizacji był na wskroś zoptymalizowany. W budownictwie zrównoważony rozwój realizowany może być poprzez:
- używanie materiałów pochodzenia naturalnego lub, takich których produkcja, eksploatacja oraz utylizacja nie powodują zanieczyszczenia środowiska
- wpisywanie architektury w krajobraz
- stosowanie OZE
- redukcję ilości odpadów
- wtórne wykorzystanie materiałów
Jako podsumowanie tego rozdziału przedstawiam moją prywatną definicję zrównoważonego budownictwa, która zawiera się w czterech punktach:
- racjonalny projekt
- zoptymalizowana realizacja
- wielokrotna eksploatacja
- bezproblemowa utylizacja
Teraz, kiedy już mniej więcej rozumiesz czym jest zrównoważony rozwój oraz wiesz dlaczego jest tak ważny w kontekście budownictwa mogę spokojnie przejść do omówienia zagadnień związanych z OZE.
Odnawialne Źródła Energii
Odnawialne Źródła Energii, czyli nasze tajemnicze OZE, to według ustawy Prawo Energetyczne:
„źródła wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także z biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątków roślinnych i zwierzęcych”
Według mnie OZE, to po prostu zasoby które:
- można w łatwy i nieszkodliwy sposób przetworzyć na energię
- są pochodzenia naturalnego
- nie da się ich wyczerpać lub mają zdolność regeneracji
Odnawialne źródła energii nazywane są również alternatywnymi, ponieważ stanowią alternatywę dla powszechnie stosownych źródeł i sposobów pozyskiwania energii, które ludzkość rozwijała od XVIII wieku wraz z rozwojem przemysłu. Do tradycyjnych źródeł energii należą tak zwane paliwa kopalne: węgiel, gaz ziemny, ropa naftowa. Aktualnie skala ich wydobycia, przetwarzania i eksploatacji uważana jest za jeden z najgroźniejszych dla środowiska naturalnego czynników.
Paradoksalnie, pozyskiwanie energii z OZE ma dłuższe tradycje niż stosowanie tak zwanych tradycyjnych źródeł energii. Przecież słońce, wiatr, woda, ziemia i jej płody były na wyciągniecie ręki człowieka od początku jego obecności i aktywności na świecie. Pierwotne zastosowania OZE to na przykład:
- wzniecanie ognia wykorzystujące energię promieniowania słonecznego
- koła młyńskie napędzane siłą pływów wodnych
- wiatraki obracające się pod wpływem sił kinetycznych wywołanych przez wiar
- uzyskiwanie ciepła np. na ogniskach poprzez spalanie biomasy w postaci chrustu i drewna
Współcześnie wykorzystanie OZE wiążę się z zastosowanie zaawansowanych technologii, które stale się rozwijają.
Słońce
Energia promieniowania słonecznego jest najbogatszym, z omawianych tutaj, źródłem energii. Z promieniowania słonecznego można uzyskać energię cieplną, oraz energię elektryczną.
Do przetwarzania promieniowania słonecznego obecnie stosuje się dwie technologie:
Kolektory solarne = energia cieplna
Panele fotowoltaiczne = energia elektryczna
Kolektory i panele można zastosować zarówno w małej skali gospodarstwa domowego jak i na dużą skalę tworząc farmy (najczęściej fotowoltaiczne) zasilające obiekty publiczne czy przemysłowe.
Wiatr
Energia wiatru to energia kinetyczna, która teoretycznie jest energią promieniowania słonecznego. Mówiąc, w bardzo dużym skrócie, to Słońce ogrzewa powietrze, które dzięki temu się przemieszcza generując wiatr.
Współcześnie energię wiatru wykorzystuje się do wytworzenia energii elektrycznej. Służą do tego wiatraki wyposażone w turbiny wiatrowe.
Podobnie jak w przypadku energii słonecznej, energię wiatrową można pozyskiwać zarówno na własne potrzeby domowe (chociaż nie jest to aż tak rozpowszechnione) jak i na dużą, komercyjną skalę.
Elektrownie wiatrowe w kontekście zrównoważonego rozwoju wywołują pewien dysonans związany z zaburzaniem estetyki krajobrazu oraz zagrożeniem dla migracji ptactwa.
Woda
Energia wodna przetwarzana jest na energię mechaniczną, a następnie przy użyciu turbin wodnych na energię elektryczną. Elektrownie wodne dzielą się na przepływowe, pływowe i szczytowo-pompowe.
Hydroenergetykę wykorzystuje się obecnie do produkcji energii elektrycznej na skalę przemysłową z kolei w mniejszej skali wodę wykorzystuje się stale do produkcji energii mechanicznej czy tez kinetycznej.
Obiecującymi rozwiązaniami w zakresie energii wodnej jest wykorzystywanie energii pływów i prądów morskich.
Z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju pozyskiwanie energii z wody jest kontrowersyjnym rozwiązaniem. Spowodowane jest to dużą ingerencją w krajobraz naturalny oraz zanieczyszczeniem naturalnych siedlisk bytowania wodnych stworzeń.
Geotermia
Energia geotermalna nazywana jest też geotermiczną lub geotermią. Jest to energia cieplna wnętrza Ziemi, która nagromadzona jest w podziemnych skałach pod postacią gorącej wody oraz pary wodnej.
Energia geotermalna wykorzystywana jest jako energia cieplna w układach centralnego ogrzewania oraz do produkcji energii elektrycznej.
Biomasa
Biomasa to wszystkie produkty pochodzenia organicznego (czyli roślinnego i zwierzęcego), które podlegają biodegradacji.
Najwydajniejszym sposobem pozyskiwania energii z biomasy jest jej spalanie. Jako paliwo stosowane mogą być zarówno odpady, jak i rośliny energetyczne, hodowane specjalnie w tym celu.
W skutek spalania biopaliw i biogazów wytwarzana jest energia elektryczna.
Co dalej?
W kontekście technologii związanych z OZE pewne jest to, że ich rozwój będzie postępował i z biegiem czasu „tradycyjne” źródła pozyskiwania energii zostaną wyparte przez te „alternatywne”.
I na tym pewność co do przyszłości się kończy.
Co prawda Unia Europejska, a także inne organizacje starają się wprowadzać odgórne regulacje sterujące udziałem energii z OZE w całkowitym zużyciu energii ale jeśli w grę wchodzi polityka, przekonania i duże pieniądze to bardzo trudno jest się przebić zdrowemu rozsądkowi.
Autor:
arch. Agata Grzyb
Kocham Lublin <3
Projektuję domy i wnętrza 🏘️
Od 5 lat współtworzę i rozwijam biznes 🏢
Lubię rozwiązywać problemy dlatego uważam że nie ma sytuacji bez wyjścia💡
Codziennie uczę się czegoś nowego o otaczającym świecie 📚